[صفحه اصلی ]   [ English ]  
بخش‌های اصلی
آشنایی با ژئومورفولوژی::
آشنایی با انجمن::
اخبار رویدادها::
کارگاه های میدانی انجمن::
دانشنامه ژئومورفولوژی::
اخبار علمی::
عضویت در پایگاه و انجمن::
بخش آموزش::
دریافت فایل::
داده ها و تصاویرماهواره ای::
موسسات ژئومورفولوژی::
منابع ارشد و دکترای جغرافیا::
نشریات ::
درگاه دانشگاه ها::
تسهیلات پایگاه::
پست الکترونیک::
برقراری ارتباط::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
پایگاه مرتبط
  1. مجله پژوهش های ژئومورفولوژی کمی 
  2. سایت کنفرانس های انجمن ایرانی ژئومورفولوژی 
  3. انجمن علمی باستانشناسی ایران 
  4. مجله فرسایش محیطی
  5. International Journal of Coastal and Offshore Engineering



 

..
:: از Yardang تا Yazoo ::
 | تاریخ ارسال: 1396/8/16 | 
 
Y
YARDANG یاردانگ (کلوت)
واژه­ای ترکمنی برای توصیف پشته­های سایشی مواد چسبنده (Hedin 1903). این عوارض از تعداد زیادی از مناطق خشک گزارش شده (McCauley et al. 1977) که در آن­ها در طیف وسیعی از مواد ایجاد شده­اند. اندازه یاردانگ­ها از پشته­های کوچک چند سانتیمتری (میکرو یاردانگ­ها)، اشکال با چند متر ارتفاع و طول (یاردانگ­های متوسط) تا عوارض با ده­ها متر ارتفاع و چند کیلومتر طول (مگایاردانگ­ها) متغیر است. این اشکال می­تواند دستخوش چرخه تکوین و محو نهایی شوند (Halimov and Fezer 1989). اگر چه یاردانگ­ها غالباً عوارض فرسایش بادی هستند بحث­های زیادی درباره اهمیت نسبی باد فرسایی، سایش باد، برش رودخانه­ای و حرکات توده­ای در تکوین مورفولوژی یاردانگ­ها صورت گرفته است. اهمیت فرسایش بادی به وسیله دامنه­های صیقلی، حلزونی و ماسه­پاشی شده و زیربری سطح تند رو به باد و دامنه­های جانبی مشخص شود. این فرآیند احتمالاً فرآیند غالب در یاردانگ­های با سنگ بستر سخت است در حالیکه می­تواند در تکامل یاردانگ­های تشکیل­شده در رسوبات نرم از قبیل بستر دریاچه­های قدیمی مهم باشد. فرسایش رودخانه­ای می­تواند گذرگاهی ایجاد کند که در امتداد آن فرسایش باد می­تواند رخ دهد ولی فرسایش رودخانه­ای شدید منجر به نابودی یاردانگ­های می­شود. وقتی دامنه یاردانگ­ها به وسیله فرسایش باد شیب تند داشته باشد حرکات توده­ای نیز می­تواند قابل توجه باشد.
نوعی یاردانگ که مورد علاقه کتب درسی است ولی در واقعیت چندان رایج یا بارز نیست دودکش جن[1] است. این اصطلاح از وازه آلمانی به معنای ،شاهد، گرفته شده است. دودکش­های جن توده­های هموار سنگ مقاوم (با ارتفاع 50-2) هستند که روی پایه­ای از مواد نرم­تر قرار دارند که حاصل فرسایش افتراقی باد پر از ماسه می­باشند.

عکس 147: یاردانگ­های آئرودینامیکی بارز ایجاد شده به وسیله فرسایش بادی بستر دریاچه­های بارانی هولوسن در واحه داکلا (Dhakla Oasis) غرب بیابان مصر.

عکس 148 سری رخنمون­های گچی فرسایش یافته به وسیله باد در صحرای سفید فرافرای مصر. علاوه بر فرسایش باد به سخت­شدگی سطحی و هوازدگی لانه زنبوری نیز توجه کنید.
 
در مقیاس بزرگ (مگا)، یاردانگ­ها در واکنش به خط سیرهای بادهای تجاری کاملاً قوسی شکل شده (برای مثال اطراف بورکو در صحرای مرکزی؛ Mainguet 1972) و ممکن است در طول صدها کیلومتر یکنواختی چشمگیر داشته باشند (همانند کلوت­های بیابان لوت ایران).
مطالعه مورفولوژی یاردانگ­ها روابط بین شاخص­های مختلف را آشکار کرده است. Ward و Greeley (1984) نسبت عرض به طول 1:4 را مشاهده کردند؛ Halimov و Fezer (1989) متوجه شدند که نسبت­های طول، عرض و ارتفاع 10:2:1 می­باشد؛ در حالیکه گودی و دیگران (1999) نسبت­های حجم، طول، عرض و ارتفاع 1 :7/2 :9/9: :7/18 تشخیص دادند.
در مواد سست یاردانگ­ها به سرعت تشکیل می­شوند. در بیابان صحرا، موهاوی و لاپ نور، نهشته­های دریاچه­ای و باتلاقی هولوسن با نرخ c5/2 تا m1000 در سال فرسایش یافته است.
References
Goudie, A.S., Stokes, S., Cook, J. et al. (1999) Yardang landforms from Kharga Oasis, south-west Egypt, Zeitschrift fur Geomorphologie Supplementband 116, 1–16.
Halimov, M. and Fezer, F. (1989) Eight yardang types in Central Asia, Zeitschrift fur Geomorphologie 33, 205–217.
Hedin, S. (1903) Central Asia and Tibet, Scribners: New York.
McCauley, J.F., Grolier, M.J. and Breed, C.S. (1977) Yardangs of Peru and other desert regions, US Geological Survey Interagency Report: Astrogeology 81.
Mainguet, M. (1972) Le Modele des Gres, Paris: IGN. Ward, A.W. and Greeley, R. (1984) Evolution of yardangs at Rogers Lake, California, Geological Society of America Bulletin 95, 829–837.
A.S. GOUDIE               (مترجم: مریم رحمتی)
 
YAZOO یازو
یک شاخه/رودخانه فرعی که با مسافت طولانی و قبل از پیوستن به آبراهه اصلی به موازات آن جریان می­یابد. این معمولاً در آبراهه­های بالغ رخ می­دهد که در آن­ها خاکریزهای[2] طبیعی در کناره­های آبراهه، بالاتر از ارتفاع متوسط دشت سیلابی اطراف ایجاد می­شود. بنابراین آبراهه فرعی نمی­تواند به آبراهه اصلی نفوذ کند و ممکن است دریاچه شکل بگیرد. با این وجود، غالباً آبراهه فرعی به وسیله پرتگاه­های آن سوی دشت سیلابی محدود شده و از این­رو یک شاخه فرعی از نوع یازو به موازات آبراهه اصلی شکل می­گیرد. مثال بارز این نوع آبراهه رودخانه یازو است که به موازات آبراهه اصلی می­سی­سی­پی از ممفیس تانزاس (ایالات متحده) به طول حدود 400 کیلومتر در جهت جنوب/ جنوب غرب جریان می­یابد. یازو نهایتاً در ویکزبرگ ایالت می­سی­سی­پی به رودخانه می­سی­سی­پی می­پیوندد. بستر ارتفاعی رودخانه می­سی­سی­پی سد راه شاخه یازو شده و آن را وادار می­کند تا بطور موازی در طول دشت سیلابی (با پهنای 150-35 کیلومتر) جریان یابد و ضمناً شیب آبراهه یازو تنها cm 4/11 در کیلومتر است. آبراهه­های نوع یازو در محیط­های عمق دریا نیز دیده می­شود (Hesse and Rakofsky 1992).
Reference
Hesse, R. and Rakofsky, A. (1992) Deep sea channel submarine yazoo system of the Labrador Sea – a new deep-water facies model, American Association of Petroleum Geologists Bulletin 75(5), 680–707.
Further reading
Dorris, F.E. (1929) The Yazoo Basin in Mississippi, Journal of Geography 28, 72–81.
STEVE WARD             (مترجم: مریم رحمتی)
 
 
[1] - Zeuge
[2]- Levee
دفعات مشاهده: 5302 بار   |   دفعات چاپ: 845 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 0 بار   |   0 نظر
::
انجمن ایرانی ژئومورفولوژی Iranian Association Of Geomorphology
Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4642